Kaynak : İsmail Kahraman
Ekonomik çalkantıların yoğun olduğu dönemlerde koşullar gereği öncelikler, gemiyi suyun üzerinde tutma stratejisi olabilir ve bu makul karşılanabilir. Türkiye’nin de son birkaç yılı açıkçası böyle geçti. Bu nedenle işletme sahiplerine “Nakittir kral, nakittir baba, nakit en önemli şeydir, nakit olmazsa batarsın” söylemleri tekrarlandı. Üzerine makaleler, köşe yazıları, belki kitaplar bile yazılmış olabilir.
Koşullar gereği buna itiraz edemeyiz. Hatta büyük oranda şahsen destekleyebilirim. Fakat konuya yalnızca tek bir pencereden bakarsak hata yaparız.
Nakit önemlidir ancak tükenen bir nakitse önemini yitirir. “Hazıra dağ dayanmaz” sözünü bilirsiniz.
İşletmenin varlıklarını kârsız şekilde tüketip nakit yaratıyorsanız bunun sizce bir anlamı var mı?
Bana göre yok.
Kâr ve kârlılık marjı işletmenin sürekliliğini sağlayan kritik unsurlardandır. Sürekli çalışıp maliyetleri karşıladığınız hâlde ilerleme kaydedemiyorsanız rakiplerinizle aranızdaki farkın büyüdüğünü görürsünüz. Nakit yaratmak yalnızca müşteriye düşük kârla satış yapmak değildir. Kârlılığınızı yöneterek de nakit yaratabilirsiniz. Bunun işletmeden işletmeye farklı teknik çözümleri olabilir. Önemli olan gerçek ihtiyacı tespit edebilmektir.
Konuyu biraz irdelemek için şu temel açıklamayı bilmek gerekir. Brüt Kâr Marjı: Bu marj net satışlarınızı gerçekleştirmek için katlandığınız temel maliyetlerin satışlardan çıkarılmasından sonra çıkan kârın net satışa bölünmesiyle bulunur.
Örneğin 1.000.000,00TL satışınız olup 800.000,00TL ana maliyetleriniz olduğunda:
1.000.000,00TL – 800.000,00 = 200.000,00 Kâr bulunur.
200.000,00 / 1.000.000,00 = 0,20 yani %20 brüt kâr marjınız olduğu anlaşılır.
Şimdi esas mesele buradan sonra başlıyor. İşletme piyasadan nakit toplayıp ayakta kalmak istiyor. Bunu nasıl yapacak?
- Kârlılık marjını düşürebilir, rakiplerine oranla düşük fiyatlı ürünleri satmaya başlayabilir.
- Alacaklarını belli oranla temlik ettirebilir veya iskonto yoluyla nakde çevirebilir (kırdırmak).
- Alacak ve borç dengesini sağlamlaştırabilir, nakit çıkışlarını yavaşlatabilir. Satış yapmak için satış yapmaya son verebilir.
- Kârlılık marjına güvenip uzun vadeli satışlar yapabilir, gelecek aylarda ihtiyaç duyacağı nakdi rezerve dönüştürebilir.
- Ürünleri içinde kârlılığı yüksek olanların satışına ağırlık verebilir ve böylelikle stok devir hızı düşük ürünleri nakde çevirip düşük kâr elde etse bile kümülatif kârlılığını dengeleyebilir.
- Kredi kullanımını sınırlandırabilir veya maliyetlerini net takip edeceği bir modelle finansman maliyetlerini vadeli satışların üzerine yansıtabileceği denge oluşturabilir.
- Kanal yapılanmasına gidebilir ve peşin satışı destekleyen yeni gelir kanalları oluşturabilir.
- Gider ve maliyetlerini daha etkili yönetebilir ve verimsizliğin getirdiği nakit çıkışlarını azaltabilir.
- Likidite yapısını bozabilecek dövizli işlemler için piyasa araçlarını daha etkili kullanma adımlarını atabilir.
- Satış yaptığı müşterileri risk bazlı gruplayabilir ve riski yüksek firmalara satışı yavaşlatabilir.
- Mevcut sistemlerini, varlıklarını ve kaynaklarını doğru yönetip yönetmediğini anlamak için analizler yaptırabilir ve sonuçlar üzerinden yeni kararlar alabilir.
Tüm bu unsurlar nakit yönetimini ilgilendiren ve onu doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen konulardır. Burada temel olan şey, bu adımlardan birkaçını işletmenizde uyguladığınızda kârlılık marjınızın buna yetip yetmediğini ölçebilmenizdir.
Brüt kâr marjının yeterli olmadığı bir iş modeli sürdürülebilir değildir. İşletmenin geçmişte elde ettiği kârlılıklar, varlıklar ve iş potansiyeli, işleri belli bir süre kârsız sürdürmenizi sağlayabilir.
Ancak yetmez.
Kârsız işletme var olamaz.
Çünkü hazıra dağ dayanmaz.
Nakit kral olabilir, ancak kâr da kraliçedir.
