Kaynak : Dilek Hakan
Son 3 yıldır iş dünyasında konuşulan başlıklar aynı:
• Yüksek finansman maliyetleri
• Sıkı para politikaları
• Uzayan tahsilat vadeleri
• Artan operasyon maliyetleri
• Krediye erişimde zorluk
Bu tablonun en sert yansıdığı alan ise tedarik zinciri. Çünkü tedarik zinciri, şirketin kan dolaşımıdır. Kan durursa, kalp sağlam olsa bile şirket yaşayamaz.
2025’te firmaları batıran en kritik 5 hata:
- Kâr yerine ciro yönetmek Birçok işletme gelirleri büyürken kasasının boşaldığını fark ediyor. Çünkü: • Tahsilat vadeleri uzuyor • Stok maliyeti artıyor • Nakit dönüş süresi bozuluyor
Doğru soru şudur: “Sattığım, ne zaman kasaya dönüyor?”
- Stokların finansal yükünü yönetememek Depoda duran her palet, şirket kasasından çıkmış ve geri dönmemiş paradır. Depolama, kira, personel ve finansman maliyetleri işletmenin görünmeyen zararını oluşturuyor.
- Tedarikçi ve müşteri ilişkilerini tek ayak üzerine kurmak Tek banka, tek taşıyıcı, tek tedarikçi… Kriz artık “bir gün” değil “bir gece” geliyor. Bu yapı riskli ve 2025’te işletmeler için lükstür.
- Sözleşme maddelerini hafife almak Lojistikte: • Gecikme cezaları • Sigorta • Tahkim • Mücbir Sebep
gibi maddeler şirketin hayat sigortasıdır. Sorun çıkınca iyi niyet çözüm değildir.
- Nakit akışını geriden takip etmek Nakit akışını ay kapanınca görmek, sisli havada farları kapalı sürmek gibidir.
Profesyonel şirketlerde uygulanan model: • Haftalık nakit akış takibi • 13 haftalık proje • Borç-alacak pasaportları • Tavan/tavan nakit seviyeleri
Bu tablo ile kriz daha yaşanmadan yakalanır.
Peki çözüm nedir?
2025’te tedarik zincirinde fark yaratan finansal stratejiler:
✔ “Kasaya dokunan her şeyi tek ekrandan görmek” Satış, sipariş, stok, navlun, operasyon ve finansmanı aynı tabloda izlemek.
✔ Nakit Dönüş Süresi takibi Stokta kalma süresi + Tahsil süresi – Tedarikçi ödeme süresi Bu rakam uzuyorsa risk artıyor.
✔ Depoda stok tutmak yerine hızlı tedarik modeli Tedarikçi yönetimli stok, çapraz sevkiyat, limandan doğrudan çıkış gibi modeller, işletmenin sermayesini serbest bırakır.
✔ Çoklu tedarik, çoklu banka, çoklu lojistik Bir plan değil, A-B-C planı.
✔ Sözleşme envanteri Her ay gözden geçirilmeli.
✔ 13 Haftalık Pro Forma Nakit Akış Tablosu Bu yöntem: • Bankalar • CFO’lar • Büyük fonlar tarafından standarttır. Krizi üç ay önceden fark ettirir.
Gerçek bir vaka örneği: Bir ihracat firmasında:
- Nakit tahsilat 85 gündü.
- Stok %30 azaltıldı.
- Tedarikçi vadesi uzatıldı.
- Müşteriden depozito alındı. 6 ayda: • Finansman giderleri %60 düştü • Net kâr %18 yükseldi
Çünkü sorun kârlılık değildi, para dolaşımıydı.
SON SÖZ 2025’te tedarik zinciri sadece operasyon işi değildir. Finansal mühendislik işidir. Nakit yönetilemediğinde, iyi iş modeli bile batabilir. Tersine, doğru yönlendirildiğinde kriz, rekabet avantajına dönüşebilir.
Finansal Radar’ın bu sayısını tedarik zincirine dokunan tüm profesyonellere şiddetle tavsiye ediyorum.
