₺0,00

Sepetinizde ürün bulunmuyor.

Türkiye’de Pet Maması Satışları iki Katına Aşacak

Tarih

Kaynak : Türkiye’de pet maması satışları iki katını aşacak | Feed Planet Magazine

Türkiye’de evcil hayvanlara duyulan sevgi, kedi ve köpek edinmenin gittikçe daha fazla benimsenmesiyle birlikte, evcil hayvan maması talebinde yukarı yönlü bir artışa sebep oluyor. 2022 yılında 127 milyon dolara yükselen satış rakamlarının 2027 yılına kadar 300 milyon doları aşması bekleniyor. Evcil hayvan maması tüketiminin çoğunluğu yurtiçinden karşılanırken, yerli üretim pazarın yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor. Ağırlıklı olarak Avrupa’dan yapılan ithalat ise kalan talebi karşılıyor. Evcil hayvan sahipliğinin artmasıyla birlikte, yerli evcil hayvan maması üretimi önemli ölçüde büyümeye hazırlanıyor ve bunun da hayvansal yan ürünler ve işlenmiş yağlar gibi temel evcil hayvan maması bileşenlerine olan talebi artırması bekleniyor.

EVCİL HAYVAN NÜFUSUNDAKİ ARTIŞ MAMA TALEBİNİ ARTIRIYOR

Pandemi döneminde, birçok gelişmiş ülkede olduğu gibi Türkiye’de de insanlar köpek, kedi ve diğer çeşitli evcil hayvanların teselli edici dostluğuna başvurduğundan, evcil hayvan sahipliğinde kayda değer bir artış yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı rakamlara göre, 2022 yılının sonuna gelindiğinde, bu eğilim evcil hayvan sayısında kayda değer bir artışa yol açarak yıllık köpek ve kedi maması satışlarını 127 milyon dolara ulaştırdı. Mevcut ekonomik sorunlara rağmen, artmaya devam eden evcil hayvan maması satışlarının 2027 yılı sonunda 300 milyon doları aşması bekleniyor. İleriye bakıldığında, hane halkı gelirlerinde ve nüfus artışında öngörülen artışla birlikte, hem evcil hayvan sayısının hem de evcil hayvan maması satışlarının öngörülebilir gelecekte gelişimini sürdüreceği tahmin ediliyor.

Türk Veteriner Hekimler Birliği (TVHB) verilerine göre, Türkiye’de 4,5 milyonu evcil olmak üzere yaklaşık 6 milyon köpek ve 1,5 milyon civarında kedi bulunuyor. Ayrıca, TVHB’nin tahminlerine göre sahipsiz köpek ve kedi nüfusu daha da büyük olup 10 milyona dayanmış durumda. Halihazırda, Türkiye’deki hanelerin yaklaşık yüzde 5’i köpek sahibi iken, yüzde 14’ü ise kedilerin dostluğunu tercih ediyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Avrupa Birliği’ndeki (AB) hanelerin yaklaşık dörtte birinde en az bir köpek ya da kedi yaşıyor. Bu açıdan bakıldığında, Türkiye’de hem evcil hayvan sahipliğinde hem de evcil hayvan maması endüstrisinde ileriye dönük önemli bir büyüme potansiyeli görülüyor.

Bilindiği gibi 2022 yılının Ocak ayından itibaren Türkiye’deki evcil hayvan sahiplerinin, barkodlu mikroçipler kullanarak köpek ve kedilerini il/ilçe tarım müdürlükleri aracılığıyla ulusal veri tabanına kaydettirmeleri zorunlu hale getirildi. ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) son raporuna göre, şimdiye kadar bu evcil hayvanların yaklaşık dörtte biri başarılı bir şekilde sisteme kaydedilmiş durumda. Bu kayıt zorunluluğu, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliği anlaşması gereği mevzuatını AB mevzuatıyla uyumlaştırma çabalarıyla da uyum arz ediyor.

HAYVAN SAHİPLERİ ARASINDA TİCARİ MAMA KULLANIMI İVME KAZANIYOR

Evcil hayvanların gıda ihtiyaçları konusunda sınırlı farkındalık ve değişken hane gelirleri sebebiyle, Türkiye’de köpek ve kedilerin sofra artıklarıyla beslenmesi oldukça yaygın bir uygulama. Bununla birlikte, son yıllarda artan sayıda evcil hayvan sahibinin ticari evcil hayvan mamalarını tercih etmesiyle bu durumda birlikte gözle görülür bir değişim meydana geldi. USDA’nın raporu, Türkiye’deki kedilerin yaklaşık yüzde 35’inin ve köpeklerin ise yüzde 20’sinin ticari mamalarla beslendiğini gösteriyor. Ekonominin güçlenmesi ve daha fazla evcil hayvan sahibinin hayvanları için dengeli beslenmenin öneminin farkına varmasıyla birlikte bu sayılarına yakın gelecekte istikrarlı bir şekilde yükselmesi bekleniyor.

Türkiye’de ticari evcil hayvan mamaları kuru ve yaş olmak üzere ağırlıklı olarak iki şekilde satışa sunuluyor. Ayrıca, refah düzeyi yüksek hayvan sahipleri arasında “çiğ mama diyeti”ne yönelik eğilim de giderek artıyor. Bu diyet; et, sebze ve meyve gibi çeşitli gıda maddelerinin işlenmesini ve daha sonra taze veya dondurulmuş olarak satılmasını içeriyor. Sağlayabileceği faydalara rağmen, çiğ evcil hayvan mamasının benimsenmesi, yüksek maliyeti ve genel tüketici bilinci eksikliği sebebiyle sınırlı düzeyde seyrediyor.

MAMA ÜRETİMİ İKİ YILDA İKİ KATINA ÇIKTI

USDA’nın son raporuna göre, Türkiye’nin yerli evcil hayvan maması üretimi iki yıl gibi kısa bir sürede kayda değer bir büyüme gösterdi. 2019’da 90 bin tonun altında olan üretim 2021’de iki katına çıkarak 200 bin tona yaklaştı. 2022 yılına gelindiğinde üretim daha da artarak 225 bin tona ulaştı. Üretimde son yıllarda yaşanan bu önemli artış, Türk hanehalkının pandemi öncesinde de hız kazanan evcil hayvan edinme sürecinin pandemi ile iyice ağırlık kazanmasına bağlanabilir.

Türk evcil hayvan maması pazarının artan potansiyeli, hem yerli hem de uluslararası firmaların büyük ilgisini çekmiş ve son yıllarda yerel üretim ve dağıtım tesislerine önemli yatırımlar yapılmasına beraberinde getirdi. Bu girişimlerin çoğu, yerel kaynaklar sınırlı olduğundan, evcil hayvan maması ürünlerini formüle etmek için büyük ölçüde ithal bileşenlere dayanıyor. Türk evcil hayvan maması üreticileri; tavuk, balık, koyun ve ineklerden elde edilen ve et artıkları (örneğin kemikler, tendonlar, deri), kemik ve kan unları ve sakatat gibi çeşitli bileşenleri kapsayan çok çeşitli malzemeler kullanıyor. Bu bileşenlerin seçimi, bulunabilirlik, maliyet ve nihai ürünün özel teknik gereklilikleri gibi etkenlere bağlı olarak genellikle birbirini ikame edebilmektedir. Yerel tedarikin yetersiz kalması sebebiyle bu bileşenlerin önemli bir kısmı uluslararası pazarlardan temin ediliyor.

Tavuk, diğer hayvansal proteinlere kıyasla maliyet avantajı ile Türkiye’nin evcil hayvan maması endüstrisinde baskın hayvansal protein olarak öne çıkıyor. Mekanik ayrılmış et (MAE), özellikle de yurt içinden temin edilen tavuk MAE, yaş evcil hayvan mamalarının üretiminde kullanılan önemli bir bileşen. Ancak ruminant bazlı MAE, ağırlıklı olarak insan tüketimi için ayrıldığından erişilebilir değildir. Daha da önemlisi, Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı (TOB) MAE ithalatını yasaklayarak evcil hayvan maması üretiminde başta tavuk olmak üzere yerli kaynaklara olan güveni daha da pekiştirmiştir.

Türkiye’de evcil hayvan maması üretiminde hayvansal protein kaynaklarının yanı sıra bitkisel proteinler de önemli bir rol oynuyor. Pirinç unu, mısır unu, buğday unu, pirinç kepeği ve buğday kepeği gibi tahıl yan ürünleri, evcil hayvan maması formülasyonunda yaygın olarak kullanılan bileşenler olarak öne çıkıyor. Ayrıca, üreticiler arasında, özellikle çiğ evcil hayvan maması ürünleri alanında, sebzelerin evcil hayvan mamalarına dahil edilmesi konusunda artan bir eğilim söz konusu. Ayrıca, hayvanların yaşına ve sağlık durumuna bağlı olarak özel beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çoğu evcil hayvan maması ürününe çeşitli temel vitaminler ve mineraller ekleniyor.

YÜKSEK FİYATLAR MAMA TALEBİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Türkiye’nin evcil hayvan maması üretiminde devam eden büyüme trendine rağmen, geçtiğimiz yıl hem ithal edilen hem de yurtiçinde üretilen evcil hayvan mama talebinde gözle görülür bir düşüş yaşandı. Bu düşüş büyük ölçüde kaliteli evcil hayvan mamalarının yüksek fiyatlarına ve ülkenin içinden geçtiği zorlu ekonomik şartlara bağlanabilir. Örneğin, fiyatı yaklaşık 69 dolar olan 15 kilogramlık ithal premium evcil hayvan mamasının ve fiyatı yaklaşık 30 dolar olan yerel üretim evcil hayvan mamasının maliyeti 2021’den bu yana sırasıyla yüzde 90 ve yüzde 60 arttı. Fiyatlardaki bu keskin artış, birçok hane için evcil hayvanlarının beslenme gereksinimlerini karşılamada önemli sorunlar doğurdu.

Yerel piyasada evcil hayvan maması fiyatlarının yükselmesi çeşitli faktörlere dayanıyor. Bunlar arasında yurtiçindeki fiyat artışları, evcil hayvan maması üretimi için gerekli hammaddelerin azlığı, elektrik, nakliye ve işçilik giderleri gibi girdi maliyetlerinin yüksekliği, evcil hayvan maması üretimini düzenleyen sıkı yönetmelikler ve vergiler yer alıyor.

Evcil hayvan maması üretimi için gerekli hammaddelerin yetersiz olması sebebiyle Türkiye, evcil hayvan maması bileşenleri için ithalata bağımlı durumda. Ancak, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında değer kaybetmesiyle birlikte, bu ithal malzemeler ve hazır evcil hayvan maması ürünleri Türk şirketleri için nispeten daha maliyetli hale geldi.

Köpek ve kedi mamalarının maliyetlerinin yüksek olmasına katkıda bulunan bir diğer önemli faktör de bu ürünlere uygulanan ve onları lüks ürünler olarak sınıflandıran %18’lik KDV. Hayvan dernekleri ve evcil hayvan maması ithalatçılarının hükümeti köpek ve kedi mamalarında KDV’yi %8’e indirmeye çağıran dilekçelerine rağmen, bu çabalar şimdiye kadar başarısızlıkla sonuçlandı. Buna karşılık, kuş ve balık yemi gibi çoğu hayvan yemi ve diğer bazı evcil hayvan mamaları, birkaç istisna olmakla birlikte, %0 veya %1’lik KDV oranına tabi.

BİYOTEKNOLOJİ DÜZENLEMELERİ ÜRETİMDEKİ BÜYÜMEYE ENGEL OLARAK GÖRÜLÜYOR

Evcil hayvan mamaları Türkiye’de AB standartları ve yönetmelikleriyle uyumlu sıkı düzenlemelere tabi tutuluyor. Bakanlık, evcil hayvan mamalarının üretiminden ithalatına ve piyasada satışına kadar tüm süreci titizlikle denetliyor. Ancak ithalatçılar, numune alma ve test ücretlerinin yüksek maliyetinin yanı sıra farklı limanlarda denetim prosedürlerinin tek tip olmamasıyla ilgili endişelerini dile getiriyor.

Sektör analistlerinin görüşlerine göre, Türkiye’de biyoteknolojiden elde edilen bitki materyallerinin kullanımına getirilen kısıtlama evcil hayvan maması sektörünün karşılaştığı önemli bir mevzuat engeli olarak değerlendiriliyor. Bu kısıtlama, ithal ve yerli fark etmeksizin, hem hazır evcil hayvan maması ürünleri hem de içerikleri için geçerli.

TÜRK HAYVAN MAMASI SEKTÖRÜNDE ARTAN İTHALAT VE İHRACAT FAALİYETLERİ

USDA’nın raporu, Türkiye’de son on yılda kedi ve köpek mamalarına yönelik talep artışına, yerli üretimde kayda değer bir artışın eşlik ettiğini gösteriyor. Bununla birlikte, talepteki artış yerli üretim kapasitelerini geride bırakarak evcil hayvan maması ithalatında kayda değer bir artışa yol açmıştır. Son beş yılda (2018-2022), köpek ve kedi maması ithalatı hem değer hem de hacim açısından iki katına çıktı. Aşağıdaki tabloya bakınız. Özellikle, sadece 2022 yılında evcil hayvan maması ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 30›un üzerinde bir artış göstererek 136 milyon dolar değerinde olan 77 bin tona ulaştı. Fransa, Macaristan ve Sırbistan bu dönemde ilk üç tedarikçi olarak öne çıkıyor.

Grafik 1: Ülkelere Göre Türkiye Evcil Hayvan Maması İthalat Değeri, ABD Doları (Kaynak: Trade Data Monitor, LLC)

Royal Canin ve Nestle-Purina, sırasıyla Fransa ve Sırbistan’dan ihraç edilen başlıca markaları temsil ediyor ve üstün kaliteli evcil hayvan mamalarına öncelik veren ve buraya harcama yapmaya istekli olan orta ve üst gelirli hanelere hitap ediyor. Bu markalar yüksek kaliteli formülasyonlarıyla bilinmekte ve üst düzey mama arayışındaki evcil hayvan sahipleri tarafından tercih ediliyor. Buna karşılık, Macaristan’dan gelen evcil hayvan mamaları genellikle orta ila düşük gelirli haneler ve hayvan barınakları için tasarlanmış orta kalite ürünler arasında değerlendiriliyor.

Grafik 2: Türkiye’nin ABD’den Evcil Hayvan Maması İthalatı (Kaynak: Trade Data Monitor, LLC)

Avrupa Birliği’ndeki tedarikçilerin yanı sıra, ABD de Türkiye’ye nispeten mütevazı miktarlarda da olsa evcil hayvan maması ihraç ediyor. 2022 yılında ABD’nin Türkiye’ye yaptığı evcil hayvan maması sevkiyatı 88 ton ve yaklaşık 490 bin dolar değerinde. ABD’nin Türkiye’deki evcil hayvan maması satışlarının önündeki başlıca engellerden biri, ülkenin özellikle bitkisel kaynaklı bileşenler konusunda uyguladığı sıkı biyoteknoloji şartları. Ayrıca, ABD dolarının Türk Lirası karşısındaki konumu sebebiyle ihracat konusunda zorluklar yaşanmakta ve bu durum ABD ürünlerinin Türkiye pazarındaki rekabet gücünü etkilemektedir.

Evcil hayvan maması ithalatında kayda değer bir artış görülürken, Türk üreticilerin iş ufuklarını genişletme ve potansiyel olarak yurtdışındaki daha kârlı pazarlara erişme arayışları sayesinde ihracat hacimlerinde de büyüme görülüyor. Türkiye’deki ekonomik belirsizlikler bu çeşitlendirme çabalarına zemin hazırladı. Türkiye’de üretilen evcil hayvan mamalarının yaklaşık dörtte biri artık ihraç ediliyor. 2022 yılında ihracat, bir önceki yıla göre yüzde 57 gibi önemli bir artış göstererek 89 milyon dolar değerinde 62 bin ton gibi rekor bir seviyeye ulaştı. İhracat yapılan başlıca ülkeler arasında Malezya, İsrail, Irak ve Amerika Birleşik Devletleri yer alıyor. İhracattaki bu artış, özellikle 2016 yılında Türkiye’nin evcil hayvan maması ihracatının 3 bin tondan az olduğu düşünüldüğünde, sektörde devam eden genişlemenin kanıtı olarak öne çıkıyor.

Tablo 1. Evcil Hayvan Maması İthalat-İhracat Dengesi, 2016-2022 ((Kaynak: Trade Data Monitor, LLC ve sektör raporları)

TÜRKİYE’DE PET MAMALARI ÜRETİMİNİ İTHAL HAMMADDELER YÖNLENDİRİYOR

Evcil hayvan maması üretiminde kullanılan bileşenlerin yaklaşık yüzde 15’i ithal ediliyor. İthal edilen başlıca bileşenler arasında hayvansal yan ürünler, kümes hayvanı yağları ve unu, balık yağı, süt bazlı ürünler ve kan unu yer alıyor.

TÜRKİYE PAZARINDAKİ MAMA MARKALARI

Hâlihazırda Türkiye›de küresel evcil hayvan maması markalarının yerel üretimi bulunmadığından, bu markaların ithal edilmesi gerekiyor. Bu ithal markaların yanı sıra, Türkiye›de çeşitli yerli evcil hayvan maması seçenekleri de bulunuyor. İç pazarın lideri, ülkedeki toplam evcil hayvan maması üretiminin yaklaşık yüzde 80-90›ını elinde tutan Lider Pet Food’dur.

MAMA SATIŞ DAĞITIM KANALLARI

USDA tarafından açıklanan veriler, Türkiye’de evcil hayvan maması dağıtımının marketler (yüzde 33), pet shoplar(yüzde 30) ve online platformların (yüzde 30) yanı sıra veteriner klinikleri ve evcil hayvan barınakları da dahil olmak üzere birden fazla kanalda çeşitlendirildiğini ortaya koyuyor. Online satışlarda artış yaşanırken, marketler aracılığıyla yapılan satışlar giderek azalıyor. Her pazarlama kanalı, tüketicilere  evcil hayvan maması markalarından oluşan farklı bir ürün yelpazesi sunuyor.

Paylaş:

Bültene Abone olun

Popüler

Buna Benzer Diğer İçerikler
Daha Fazlası

Türkiye’nin kaçırdığı 3.5 milyar dolarlık bakliyat fırsatını Kanada değerlendirdi

Kaynak : Türkiye’nin kaçırdığı 3.5 milyar dolarlık bakliyat fırsatını...

Ontex Group, Türkiye iştiraklerini devretti

Kaynak : Ontex Group, Türkiye iştiraklerini devretti - Haber...

Ocak ayında market fiyatları yüzde 2,53 yükseldi

Kaynak : https://www.ortakalan.org/gonderi/77457 Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma...

Üç kez el değiştiren Peyman’ın konkordatoya uzanan hazin hikayesi

Kaynak : Üç kez el değiştiren Peyman’ın konkordatoya uzanan...